ผลกระทบของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อไวรัสก่อโรคและกลไกที่เกี่ยวข้อง: การทบทวนในวารสารไวรัสวิทยา

การติดเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคได้กลายเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก ไวรัสสามารถติดเชื้อในสิ่งมีชีวิตทุกเซลล์และทำให้เกิดการบาดเจ็บและความเสียหายในระดับต่างๆ นำไปสู่โรคและถึงขั้นเสียชีวิต ด้วยการแพร่ระบาดของไวรัสที่ทำให้เกิดโรคได้สูง เช่น ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ที่ทำให้เกิดโรคทางเดินหายใจเฉียบพลันรุนแรง (SARS-CoV-2) จึงมีความจำเป็นอย่างเร่งด่วนในการพัฒนาวิธีการที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัยในการทำให้ไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไม่ทำงาน วิธีการดั้งเดิมในการทำให้ไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไม่ทำงานนั้นทำได้จริงแต่ก็มีข้อจำกัดบางประการ ด้วยคุณสมบัติของพลังการทะลุทะลวงสูง การสั่นพ้องทางกายภาพ และไม่มีมลพิษ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจึงกลายเป็นกลยุทธ์ที่มีศักยภาพในการทำให้ไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไม่ทำงาน และได้รับความสนใจเพิ่มมากขึ้น บทความนี้จะสรุปข้อมูลสิ่งพิมพ์ล่าสุดเกี่ยวกับผลกระทบของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคและกลไกของไวรัส ตลอดจนแนวโน้มของการใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเพื่อทำให้ไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไม่ทำงาน ตลอดจนแนวคิดและวิธีการใหม่ๆ สำหรับการทำให้ไวรัสไม่ทำงาน
ไวรัสหลายชนิดแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว อยู่ได้นาน ก่อโรคได้สูง และสามารถทำให้เกิดโรคระบาดทั่วโลกและความเสี่ยงต่อสุขภาพที่ร้ายแรง การป้องกัน การตรวจจับ การทดสอบ การกำจัด และการรักษาเป็นขั้นตอนสำคัญในการหยุดการแพร่กระจายของไวรัส การกำจัดไวรัสก่อโรคอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพรวมถึงการป้องกัน การป้องกัน และการกำจัดที่แหล่งกำเนิด การทำให้ไวรัสก่อโรคไม่ทำงานโดยการทำลายตามธรรมชาติเพื่อลดการติดเชื้อ การก่อโรค และความสามารถในการสืบพันธุ์เป็นวิธีการกำจัดไวรัสที่มีประสิทธิภาพ วิธีการดั้งเดิม เช่น อุณหภูมิสูง สารเคมี และรังสีไอออไนซ์ สามารถทำให้ไวรัสก่อโรคไม่ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม วิธีการเหล่านี้ยังคงมีข้อจำกัดอยู่บ้าง ดังนั้น จึงยังคงมีความจำเป็นอย่างเร่งด่วนในการพัฒนากลยุทธ์ที่สร้างสรรค์เพื่อการทำให้ไวรัสก่อโรคไม่ทำงาน
การปล่อยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีข้อดีคือมีพลังทะลุทะลวงสูง ความร้อนที่รวดเร็วและสม่ำเสมอ การสั่นพ้องกับจุลินทรีย์ และการปลดปล่อยพลาสมา และคาดว่าจะกลายเป็นวิธีปฏิบัติในการทำให้ไวรัสที่ก่อโรคไม่ทำงาน [1,2,3] ความสามารถของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าในการทำให้ไวรัสที่ก่อโรคไม่ทำงานได้รับการพิสูจน์แล้วในศตวรรษที่แล้ว [4] ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา การใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเพื่อทำให้ไวรัสที่ก่อโรคไม่ทำงานได้รับความสนใจเพิ่มมากขึ้น บทความนี้จะกล่าวถึงผลกระทบของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อไวรัสที่ก่อโรคและกลไกของไวรัส ซึ่งสามารถใช้เป็นแนวทางที่มีประโยชน์สำหรับการวิจัยพื้นฐานและประยุกต์ได้
ลักษณะทางสัณฐานวิทยาของไวรัสสามารถสะท้อนถึงหน้าที่ต่างๆ เช่น การอยู่รอดและการติดเชื้อ ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า โดยเฉพาะคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่สูงมาก (UHF) และความถี่สูงมาก (EHF) สามารถทำลายสัณฐานวิทยาของไวรัสได้
แบคทีเรียโฟจ MS2 (MS2) มักใช้ในสาขาการวิจัยต่างๆ เช่น การประเมินการฆ่าเชื้อ การสร้างแบบจำลองจลนศาสตร์ (ในน้ำ) และลักษณะทางชีววิทยาของโมเลกุลไวรัส [5, 6] Wu พบว่าไมโครเวฟที่ 2450 MHz และ 700 W ทำให้แบคทีเรียโฟจในน้ำ MS2 รวมตัวกันและหดตัวอย่างมีนัยสำคัญหลังจากฉายรังสีโดยตรง 1 นาที [1] หลังจากการตรวจสอบเพิ่มเติม พบว่าพื้นผิวของแบคทีเรียโฟจ MS2 แตกด้วย [7] Kaczmarczyk [8] สัมผัสตัวอย่างไวรัสโคโรนา 229E (CoV-229E) กับคลื่นมิลลิเมตรที่มีความถี่ 95 GHz และความหนาแน่นพลังงาน 70 ถึง 100 W/cm2 เป็นเวลา 0.1 วินาที พบรูขนาดใหญ่ในเปลือกไวรัสทรงกลมหยาบ ซึ่งทำให้สูญเสียเนื้อหา การสัมผัสคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าอาจทำลายไวรัสได้ อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงในคุณสมบัติทางสัณฐานวิทยา เช่น รูปร่าง เส้นผ่านศูนย์กลาง และความเรียบของพื้นผิว หลังจากสัมผัสไวรัสด้วยรังสีแม่เหล็กไฟฟ้ายังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด ดังนั้น จึงมีความสำคัญที่จะต้องวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างคุณสมบัติทางสัณฐานวิทยาและความผิดปกติของการทำงาน ซึ่งสามารถให้ตัวบ่งชี้ที่มีค่าและสะดวกสำหรับการประเมินการทำให้ไวรัสไม่ทำงานได้ [1]
โครงสร้างของไวรัสโดยทั่วไปประกอบด้วยกรดนิวคลีอิกภายใน (RNA หรือ DNA) และแคปซิดภายนอก กรดนิวคลีอิกกำหนดคุณสมบัติทางพันธุกรรมและการจำลองแบบของไวรัส แคปซิดเป็นชั้นนอกของโปรตีนซับยูนิตที่เรียงตัวกันอย่างเป็นระเบียบ เป็นโครงพื้นฐานและส่วนประกอบแอนติเจนของอนุภาคไวรัส และยังปกป้องกรดนิวคลีอิกอีกด้วย ไวรัสส่วนใหญ่มีโครงสร้างซองที่ประกอบด้วยไขมันและไกลโคโปรตีน นอกจากนี้ โปรตีนซองยังกำหนดความจำเพาะของตัวรับและทำหน้าที่เป็นแอนติเจนหลักที่ระบบภูมิคุ้มกันของโฮสต์สามารถจดจำได้ โครงสร้างที่สมบูรณ์ทำให้มั่นใจได้ถึงความสมบูรณ์และเสถียรภาพทางพันธุกรรมของไวรัส
งานวิจัยได้แสดงให้เห็นว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า โดยเฉพาะคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า UHF สามารถทำลาย RNA ของไวรัสที่ทำให้เกิดโรคได้ Wu [1] สัมผัสสภาพแวดล้อมในน้ำของไวรัส MS2 กับไมโครเวฟ 2450 MHz โดยตรงเป็นเวลา 2 นาที และวิเคราะห์ยีนที่เข้ารหัสโปรตีน A โปรตีนแคปซิด โปรตีนเรพลิเคส และโปรตีนที่แยกตัวโดยอิเล็กโทรโฟเรซิสเจลและปฏิกิริยาลูกโซ่พอลิเมอเรสแบบถอดรหัสย้อนกลับ (RT-PCR) ยีนเหล่านี้ถูกทำลายลงอย่างต่อเนื่องด้วยความหนาแน่นของกำลังที่เพิ่มขึ้น และหายไปแม้กระทั่งเมื่อความหนาแน่นของกำลังสูงสุด ตัวอย่างเช่น การแสดงออกของยีนโปรตีน A (934 bp) ลดลงอย่างมีนัยสำคัญหลังจากได้รับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีกำลัง 119 และ 385 W และหายไปอย่างสมบูรณ์เมื่อความหนาแน่นของกำลังเพิ่มขึ้นเป็น 700 W ข้อมูลเหล่านี้บ่งชี้ว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถทำลายโครงสร้างของกรดนิวคลีอิกของไวรัสได้ ขึ้นอยู่กับปริมาณ
การศึกษาล่าสุดแสดงให้เห็นว่าผลกระทบของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อโปรตีนไวรัสก่อโรคส่วนใหญ่มาจากผลกระทบทางความร้อนทางอ้อมต่อตัวกลางและผลกระทบทางอ้อมต่อการสังเคราะห์โปรตีนอันเนื่องมาจากการทำลายกรดนิวคลีอิก [1, 3, 8, 9] อย่างไรก็ตาม ผลกระทบจากความร้อนยังสามารถเปลี่ยนขั้วหรือโครงสร้างของโปรตีนไวรัสได้อีกด้วย [1, 10, 11] ผลกระทบทางตรงของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อโปรตีนโครงสร้างพื้นฐาน/ไม่ใช่โครงสร้าง เช่น โปรตีนแคปซิด โปรตีนเยื่อหุ้ม หรือโปรตีนสไปก์ของไวรัสก่อโรคยังคงต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม เมื่อไม่นานมานี้มีข้อเสนอแนะว่าการแผ่คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นเวลา 2 นาทีที่ความถี่ 2.45 GHz ด้วยกำลัง 700 W สามารถโต้ตอบกับประจุโปรตีนเศษส่วนต่างๆ ได้ผ่านการก่อตัวของจุดร้อนและสนามไฟฟ้าที่แกว่งไปมาผ่านผลกระทบทางแม่เหล็กไฟฟ้าล้วนๆ [12]
เยื่อหุ้มไวรัสก่อโรคมีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับความสามารถในการติดเชื้อหรือทำให้เกิดโรค การศึกษาหลายชิ้นรายงานว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า UHF และไมโครเวฟสามารถทำลายเปลือกของไวรัสที่ทำให้เกิดโรคได้ ดังที่กล่าวไว้ข้างต้น สามารถตรวจพบรูที่แตกต่างกันในเยื่อหุ้มไวรัสของโคโรน่าไวรัส 229E ได้หลังจากสัมผัสคลื่นมิลลิเมตร 95 GHz เป็นเวลา 0.1 วินาทีที่ความหนาแน่นพลังงาน 70 ถึง 100 W/cm2 [8] ผลของการถ่ายโอนพลังงานเรโซแนนซ์ของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถทำให้เกิดความเครียดเพียงพอที่จะทำลายโครงสร้างของเยื่อหุ้มไวรัสได้ สำหรับไวรัสที่มีเยื่อหุ้ม หลังจากเยื่อหุ้มแตก ความสามารถในการติดเชื้อหรือกิจกรรมบางอย่างมักจะลดลงหรือสูญเสียไปโดยสิ้นเชิง [13, 14] Yang [13] นำไวรัสไข้หวัดใหญ่ H3N2 (H3N2) และไวรัสไข้หวัดใหญ่ H1N1 (H1N1) ไปสัมผัสกับไมโครเวฟที่ความถี่ 8.35 GHz, 320 W/m² และ 7 GHz, 308 W/m² ตามลำดับ เป็นเวลา 15 นาที เพื่อเปรียบเทียบสัญญาณ RNA ของไวรัสก่อโรคที่สัมผัสกับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ากับแบบจำลองที่แตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยซึ่งแช่แข็งและละลายทันทีในไนโตรเจนเหลวเป็นเวลาหลายรอบ เราจึงใช้ RT-PCR ผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าสัญญาณ RNA ของแบบจำลองทั้งสองมีความสอดคล้องกันมาก ผลลัพธ์เหล่านี้บ่งชี้ว่าโครงสร้างทางกายภาพของไวรัสถูกทำลาย และโครงสร้างเยื่อหุ้มเซลล์ถูกทำลายหลังจากสัมผัสกับรังสีไมโครเวฟ
กิจกรรมของไวรัสสามารถจำแนกได้จากความสามารถในการติดเชื้อ จำลอง และถอดรหัส การติดเชื้อหรือกิจกรรมของไวรัสมักจะประเมินโดยการวัดไทเตอร์ของไวรัสโดยใช้การทดสอบคราบจุลินทรีย์ ปริมาณการติดเชื้อเฉลี่ยจากการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ (TCID50) หรือกิจกรรมของยีนรายงานลูซิเฟอเรส แต่ยังสามารถประเมินได้โดยตรงโดยการแยกไวรัสที่มีชีวิตหรือโดยการวิเคราะห์แอนติเจนของไวรัส ความหนาแน่นของอนุภาคไวรัส การอยู่รอดของไวรัส เป็นต้น
มีรายงานว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า UHF, SHF และ EHF สามารถทำลายละอองไวรัสหรือไวรัสที่แพร่ทางน้ำได้โดยตรง Wu [1] สัมผัสละอองแบคทีเรียโฟจ MS2 ที่สร้างขึ้นโดยเครื่องพ่นละอองในห้องปฏิบัติการกับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความถี่ 2450 MHz และกำลัง 700 W เป็นเวลา 1.7 นาที ในขณะที่อัตราการรอดชีวิตของแบคทีเรียโฟจ MS2 อยู่ที่เพียง 8.66% เช่นเดียวกับละอองไวรัส MS2 MS2 ในน้ำ 91.3% ถูกทำให้ไม่ทำงานภายใน 1.5 นาทีหลังจากได้รับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าในปริมาณเท่ากัน นอกจากนี้ ความสามารถของรังสีแม่เหล็กไฟฟ้าในการทำให้ไวรัส MS2 ไม่ทำงานยังมีความสัมพันธ์ในเชิงบวกกับความหนาแน่นของพลังงานและระยะเวลาการสัมผัส อย่างไรก็ตาม เมื่อประสิทธิภาพการทำให้ไม่ทำงานถึงค่าสูงสุด ประสิทธิภาพการทำให้ไม่ทำงานไม่สามารถปรับปรุงได้โดยการเพิ่มระยะเวลาการสัมผัสหรือเพิ่มความหนาแน่นของพลังงาน ตัวอย่างเช่น ไวรัส MS2 มีอัตราการรอดชีวิตขั้นต่ำที่ 2.65% ถึง 4.37% หลังจากสัมผัสกับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าความถี่ 2450 MHz และ 700 W และไม่พบการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญเมื่อระยะเวลาการสัมผัสเพิ่มขึ้น Siddharta [3] ฉายรังสีเซลล์เพาะเลี้ยงที่มีไวรัสตับอักเสบซี (HCV)/ไวรัสเอชไอวีชนิดที่ 1 (HIV-1) ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ความถี่ 2450 MHz และกำลัง 360 W พวกเขาพบว่าระดับไทเตอร์ของไวรัสลดลงอย่างมีนัยสำคัญหลังจากสัมผัสเป็นเวลา 3 นาที ซึ่งบ่งชี้ว่าการฉายรังสีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีประสิทธิภาพต่อการติดเชื้อ HCV และ HIV-1 และช่วยป้องกันการแพร่กระจายของไวรัสได้แม้จะสัมผัสร่วมกันก็ตาม เมื่อฉายรังสีเซลล์เพาะเลี้ยง HCV และเซลล์เพาะเลี้ยง HIV-1 ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ากำลังต่ำที่ความถี่ 2450 MHz 90 W หรือ 180 W ไม่พบการเปลี่ยนแปลงระดับไทเตอร์ของไวรัส ซึ่งกำหนดโดยกิจกรรมของลูซิเฟอเรสรีพอร์ตเตอร์ และพบการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในความสามารถในการติดเชื้อของไวรัส เมื่อใช้ความร้อน 600 และ 800 วัตต์เป็นเวลา 1 นาที ความสามารถในการแพร่เชื้อของไวรัสทั้งสองชนิดไม่ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ ซึ่งเชื่อว่าเกี่ยวข้องกับพลังงานของรังสีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและเวลาที่ได้รับอุณหภูมิวิกฤต
Kaczmarczyk [8] ได้ทำการสาธิตความร้ายแรงของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า EHF ต่อไวรัสก่อโรคที่แพร่ทางน้ำเป็นครั้งแรกในปี 2021 โดยพวกเขาได้นำตัวอย่างของไวรัสโคโรนา 229E หรือไวรัสโปลิโอ (PV) มาสัมผัสกับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ความถี่ 95 GHz และความหนาแน่นพลังงาน 70 ถึง 100 W/cm2 เป็นเวลา 2 วินาที ประสิทธิภาพในการทำให้ไวรัสก่อโรคทั้งสองชนิดไม่ทำงานคือ 99.98% และ 99.375% ตามลำดับ ซึ่งบ่งชี้ว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า EHF มีแนวโน้มการใช้งานที่กว้างขวางในสาขาการทำให้ไวรัสไม่ทำงาน
ประสิทธิภาพของการทำให้ไวรัสไม่ทำงานด้วย UHF ได้รับการประเมินในสื่อต่างๆ เช่น น้ำนมแม่ และวัสดุบางอย่างที่ใช้กันทั่วไปในบ้าน นักวิจัยนำหน้ากากดมยาสลบที่ปนเปื้อนอะดีโนไวรัส (ADV) โปลิโอไวรัสชนิดที่ 1 (PV-1) เริมไวรัส 1 (HV-1) และไรโนไวรัส (RHV) ไปสัมผัสกับรังสีแม่เหล็กไฟฟ้าที่ความถี่ 2450 MHz และกำลังไฟฟ้า 720 วัตต์ พวกเขารายงานว่าการทดสอบแอนติเจน ADV และ PV-1 ออกมาเป็นลบ และไทเตอร์ HV-1, PIV-3 และ RHV ลดลงเหลือศูนย์ ซึ่งบ่งชี้ว่าไวรัสทั้งหมดถูกทำให้ไม่ทำงานอย่างสมบูรณ์หลังจากสัมผัสเป็นเวลา 4 นาที [15, 16] Elhafi [17] สัมผัสสำลีที่ติดเชื้อไวรัสหลอดลมอักเสบติดเชื้อนก (IBV), ไวรัสปอดอักเสบนก (APV), ไวรัสโรคนิวคาสเซิล (NDV) และไวรัสไข้หวัดนก (AIV) โดยตรงในเตาไมโครเวฟ 2450 MHz, 900 W สูญเสียความสามารถในการติดเชื้อ ในจำนวนนี้ APV และ IBV ยังตรวจพบในวัฒนธรรมของอวัยวะหลอดลมที่ได้จากตัวอ่อนไก่รุ่นที่ 5 แม้ว่าจะไม่สามารถแยกไวรัสได้ แต่กรดนิวคลีอิกของไวรัสยังคงตรวจพบโดย RT-PCR Ben-Shoshan [18] สัมผัสคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า 2450 MHz, 750 W กับตัวอย่างน้ำนมแม่ที่ตรวจพบไซโตเมกะโลไวรัส (CMV) 15 ตัวอย่างโดยตรงเป็นเวลา 30 วินาที การตรวจหาแอนติเจนด้วย Shell-Vial แสดงให้เห็นว่า CMV ไม่ทำงานอย่างสมบูรณ์ อย่างไรก็ตาม ที่ 500 วัตต์ ตัวอย่าง 2 ใน 15 ตัวอย่างไม่สามารถทำให้ไม่ทำงานได้สมบูรณ์ ซึ่งบ่งบอกถึงความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างประสิทธิภาพในการทำให้ไม่ทำงานและกำลังของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
นอกจากนี้ยังควรสังเกตว่า Yang [13] ทำนายความถี่เรโซแนนซ์ระหว่างคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและไวรัสโดยอิงจากแบบจำลองทางกายภาพที่จัดทำขึ้น การแขวนลอยของอนุภาคไวรัส H3N2 ที่มีความหนาแน่น 7.5 × 1014 m-3 ซึ่งผลิตโดยเซลล์ไตสุนัข Madin Darby ที่ไวต่อไวรัส (MDCK) ได้รับการสัมผัสกับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าโดยตรงที่ความถี่ 8 GHz และกำลัง 820 W/m² เป็นเวลา 15 นาที ระดับการทำให้ไวรัส H3N2 ไม่ทำงานถึง 100% อย่างไรก็ตาม ที่เกณฑ์ทางทฤษฎีที่ 82 W/m2 ไวรัส H3N2 เพียง 38% เท่านั้นที่ถูกทำให้ไม่ทำงาน ซึ่งแสดงให้เห็นว่าประสิทธิภาพของการทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดย EM นั้นสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับความหนาแน่นของกำลัง จากการศึกษาครั้งนี้ Barbora [14] คำนวณช่วงความถี่เรโซแนนซ์ (8.5–20 GHz) ระหว่างคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ากับ SARS-CoV-2 และสรุปได้ว่า SARS-CoV-2 ขนาด 7.5 × 1014 m-3 ที่ได้รับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า คลื่นความถี่ 10–17 GHz และความหนาแน่นพลังงาน 14.5 ± 1 W/m2 เป็นเวลาประมาณ 15 นาทีจะส่งผลให้ปิดการใช้งาน 100% การศึกษาล่าสุดโดย Wang [19] แสดงให้เห็นว่าความถี่เรโซแนนซ์ของ SARS-CoV-2 คือ 4 และ 7.5 GHz ซึ่งยืนยันการมีอยู่ของความถี่เรโซแนนซ์โดยไม่ขึ้นอยู่กับไทเตอร์ของไวรัส
โดยสรุป เราสามารถกล่าวได้ว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถส่งผลต่อละอองลอยและสารแขวนลอย ตลอดจนกิจกรรมของไวรัสบนพื้นผิว พบว่าประสิทธิภาพของการทำให้ไม่ทำงานนั้นเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับความถี่และกำลังของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและตัวกลางที่ใช้ในการเจริญเติบโตของไวรัส นอกจากนี้ ความถี่แม่เหล็กไฟฟ้าที่อาศัยการสั่นพ้องทางกายภาพนั้นมีความสำคัญมากสำหรับการทำให้ไวรัสไม่ทำงาน [2, 13] จนถึงขณะนี้ ผลกระทบของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อกิจกรรมของไวรัสก่อโรคส่วนใหญ่เน้นไปที่การเปลี่ยนแปลงความสามารถในการติดเชื้อ เนื่องจากกลไกที่ซับซ้อน งานวิจัยหลายชิ้นจึงรายงานผลกระทบของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อการจำลองและการถอดรหัสของไวรัสก่อโรค
กลไกที่คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าทำให้ไวรัสไม่ทำงานนั้นมีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับประเภทของไวรัส ความถี่และกำลังของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า และสภาพแวดล้อมในการเจริญเติบโตของไวรัส แต่ยังคงไม่มีการสำรวจมากนัก การวิจัยล่าสุดเน้นที่กลไกการถ่ายเทพลังงานความร้อน พลังงานความร้อนต่ำ และพลังงานเรโซแนนซ์โครงสร้าง
ผลกระทบจากความร้อนนั้นหมายถึงการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิที่เกิดจากการหมุนด้วยความเร็วสูง การชนกัน และการเสียดสีของโมเลกุลที่มีขั้วในเนื้อเยื่อภายใต้อิทธิพลของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เนื่องจากคุณสมบัตินี้ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจึงสามารถเพิ่มอุณหภูมิของไวรัสให้สูงกว่าเกณฑ์ของความทนทานทางสรีรวิทยา ส่งผลให้ไวรัสตายได้ อย่างไรก็ตาม ไวรัสมีโมเลกุลที่มีขั้วเพียงไม่กี่โมเลกุล ซึ่งแสดงให้เห็นว่าผลกระทบจากความร้อนโดยตรงต่อไวรัสนั้นเกิดขึ้นได้น้อย [1] ในทางตรงกันข้าม มีโมเลกุลที่มีขั้วมากกว่ามากในตัวกลางและสิ่งแวดล้อม เช่น โมเลกุลของน้ำ ซึ่งเคลื่อนที่ตามสนามไฟฟ้าสลับที่ถูกกระตุ้นโดยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ทำให้เกิดความร้อนผ่านแรงเสียดทาน จากนั้นความร้อนจะถูกถ่ายโอนไปยังไวรัสเพื่อเพิ่มอุณหภูมิ เมื่อเกินเกณฑ์ความทนทาน กรดนิวคลีอิกและโปรตีนจะถูกทำลาย ซึ่งในที่สุดจะลดความสามารถในการติดเชื้อและอาจทำให้ไวรัสไม่ทำงาน
กลุ่มต่างๆ หลายกลุ่มรายงานว่าคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถลดความสามารถในการแพร่เชื้อของไวรัสได้โดยการสัมผัสกับความร้อน [1, 3, 8] Kaczmarczyk [8] สัมผัสสารแขวนลอยของไวรัสโคโรนา 229E กับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ความถี่ 95 GHz ด้วยความหนาแน่นพลังงาน 70 ถึง 100 W/cm² เป็นเวลา 0.2-0.7 วินาที ผลการทดลองแสดงให้เห็นว่าการเพิ่มอุณหภูมิ 100°C ในระหว่างกระบวนการนี้ส่งผลให้สัณฐานวิทยาของไวรัสถูกทำลายและลดการทำงานของไวรัส ผลกระทบจากความร้อนเหล่านี้สามารถอธิบายได้จากการกระทำของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อโมเลกุลของน้ำโดยรอบ Siddharta [3] ฉายรังสีเซลล์เพาะเลี้ยงที่มี HCV ที่มีจีโนไทป์ต่างๆ รวมทั้ง GT1a, GT2a, GT3a, GT4a, GT5a, GT6a และ GT7a ด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ความถี่ 2450 MHz และกำลัง 90 W และ 180 W, 360 W, 600 W และ 800 Tue ด้วยการเพิ่มอุณหภูมิของอาหารเพาะเลี้ยงเซลล์จาก 26°C เป็น 92°C รังสีแม่เหล็กไฟฟ้าจะลดความสามารถในการแพร่เชื้อของไวรัสหรือทำให้ไวรัสไม่ทำงานอย่างสมบูรณ์ แต่ HCV ถูกฉายรังสีแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นเวลาสั้นๆ ที่กำลังต่ำ (90 หรือ 180 W, 3 นาที) หรือกำลังที่สูงกว่า (600 หรือ 800 W, 1 นาที) ในขณะที่ไม่มีการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญของอุณหภูมิและไม่พบการเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญในความสามารถในการแพร่เชื้อหรือกิจกรรมของไวรัส
ผลลัพธ์ข้างต้นบ่งชี้ว่าผลกระทบจากความร้อนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการติดเชื้อหรือกิจกรรมของไวรัสที่ก่อโรค นอกจากนี้ การศึกษาจำนวนมากยังแสดงให้เห็นว่าผลกระทบจากความร้อนของรังสีแม่เหล็กไฟฟ้าทำให้ไวรัสที่ก่อโรคไม่ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่า UV-C และความร้อนแบบเดิม [8, 20, 21, 22, 23, 24]
นอกจากผลกระทบจากความร้อนแล้ว คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ายังสามารถเปลี่ยนขั้วของโมเลกุล เช่น โปรตีนจุลินทรีย์และกรดนิวคลีอิก ซึ่งทำให้โมเลกุลหมุนและสั่นสะเทือน ส่งผลให้ความสามารถในการดำรงชีวิตลดลงหรืออาจถึงขั้นตายได้ [10] เชื่อกันว่าการเปลี่ยนขั้วของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าอย่างรวดเร็วทำให้เกิดการโพลาไรเซชันของโปรตีน ซึ่งนำไปสู่การบิดและโค้งงอของโครงสร้างโปรตีน และสุดท้ายคือโปรตีนเสียสภาพ [11]
ผลกระทบที่ไม่ใช่ความร้อนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าต่อการทำให้ไวรัสไม่ทำงานยังคงเป็นที่ถกเถียงกัน แต่การศึกษาส่วนใหญ่แสดงให้เห็นผลลัพธ์ในเชิงบวก [1, 25] ดังที่เราได้กล่าวไปข้างต้น คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถทะลุผ่านโปรตีนของเยื่อหุ้มไวรัส MS2 ได้โดยตรงและทำลายกรดนิวคลีอิกของไวรัส นอกจากนี้ ละอองลอยของไวรัส MS2 ยังไวต่อคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามากกว่า MS2 ในน้ำมาก เนื่องจากมีโมเลกุลที่มีขั้วน้อยกว่า เช่น โมเลกุลของน้ำ ในสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบๆ ละอองลอยของไวรัส MS2 ผลกระทบจากความร้อนอาจมีบทบาทสำคัญในการทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดยอาศัยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า [1]
ปรากฏการณ์ของการสั่นพ้องหมายถึงแนวโน้มของระบบทางกายภาพที่จะดูดซับพลังงานจากสภาพแวดล้อมมากขึ้นที่ความถี่และความยาวคลื่นตามธรรมชาติ การสั่นพ้องเกิดขึ้นได้ในหลายสถานที่ในธรรมชาติ เป็นที่ทราบกันดีว่าไวรัสจะสั่นพ้องกับไมโครเวฟที่มีความถี่เท่ากันในโหมดไดโพลอะคูสติกที่จำกัด ซึ่งเป็นปรากฏการณ์การสั่นพ้อง [2, 13, 26] โหมดการสั่นพ้องของการโต้ตอบระหว่างคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและไวรัสได้รับความสนใจมากขึ้นเรื่อยๆ ผลของการถ่ายโอนพลังงานการสั่นพ้องโครงสร้างที่มีประสิทธิภาพ (SRET) จากคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าไปยังการสั่นพ้องอะคูสติกแบบปิด (CAV) ในไวรัสอาจทำให้เยื่อหุ้มไวรัสแตกได้เนื่องจากการสั่นสะเทือนของแกนกลางและแคปซิดที่ตรงกันข้าม นอกจากนี้ ประสิทธิภาพโดยรวมของ SRET ยังเกี่ยวข้องกับลักษณะของสภาพแวดล้อม โดยขนาดและค่า pH ของอนุภาคไวรัสจะกำหนดความถี่การสั่นพ้องและการดูดซับพลังงานตามลำดับ [2, 13, 19]
ผลของการสั่นพ้องทางกายภาพของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีบทบาทสำคัญในการทำให้ไวรัสที่มีเยื่อหุ้มซึ่งถูกล้อมรอบด้วยเยื่อหุ้มสองชั้นที่ฝังอยู่ในโปรตีนของไวรัสไม่ทำงาน นักวิจัยพบว่าการทำให้ไวรัส H3N2 ไม่ทำงานด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความถี่ 6 GHz และความหนาแน่นของพลังงาน 486 W/m² ส่วนใหญ่เกิดจากการแตกของเปลือกเนื่องจากผลของการสั่นพ้อง [13] อุณหภูมิของสารแขวนลอย H3N2 จะเพิ่มขึ้นเพียง 7°C หลังจากสัมผัสเป็นเวลา 15 นาที อย่างไรก็ตาม การทำให้ไวรัส H3N2 ในมนุษย์ไม่ทำงานด้วยความร้อน ต้องใช้ความร้อนสูงกว่า 55°C [9] ปรากฏการณ์ที่คล้ายกันนี้พบในไวรัส เช่น SARS-CoV-2 และ H3N1 [13, 14] นอกจากนี้ การทำให้ไวรัสไม่ทำงานด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าไม่ได้ทำให้จีโนม RNA ของไวรัสเสื่อมลง [1,13,14] ดังนั้น การทำให้ไวรัส H3N2 ไม่ทำงานได้รับการส่งเสริมโดยการสั่นพ้องทางกายภาพมากกว่าการสัมผัสความร้อน [13]
เมื่อเปรียบเทียบกับผลทางความร้อนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า การทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดยใช้คลื่นเรโซแนนซ์ทางกายภาพต้องใช้พารามิเตอร์ปริมาณรังสีที่ต่ำกว่า ซึ่งต่ำกว่ามาตรฐานความปลอดภัยของไมโครเวฟที่กำหนดโดยสถาบันวิศวกรไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ (IEEE) [2, 13] ความถี่เรโซแนนซ์และปริมาณกำลังขึ้นอยู่กับคุณสมบัติทางกายภาพของไวรัส เช่น ขนาดอนุภาคและความยืดหยุ่น และไวรัสทั้งหมดภายในความถี่เรโซแนนซ์สามารถกำหนดเป้าหมายเพื่อการทำให้ไม่ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากอัตราการแทรกซึมที่สูง การไม่มีรังสีไอออไนซ์ และความปลอดภัยที่ดี การทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดยใช้ผลทางความร้อนของ CPET จึงมีแนวโน้มดีสำหรับการรักษาโรคมะเร็งของมนุษย์ที่เกิดจากไวรัสก่อโรค [14, 26]
จากการนำการทำให้ไวรัสไม่ทำงานในเฟสของเหลวและบนพื้นผิวของสื่อต่างๆ มาปฏิบัติ คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสามารถจัดการกับละอองไวรัสได้อย่างมีประสิทธิภาพ [1, 26] ซึ่งถือเป็นความก้าวหน้าและมีความสำคัญอย่างยิ่งในการควบคุมการแพร่กระจายของไวรัสและป้องกันการแพร่กระจายของไวรัสในสังคม นอกจากนี้ การค้นพบคุณสมบัติการสั่นพ้องทางกายภาพของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ายังมีความสำคัญอย่างยิ่งในสาขานี้ ตราบใดที่ทราบความถี่การสั่นพ้องของไวรัสและคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเฉพาะ ไวรัสทั้งหมดภายในช่วงความถี่การสั่นพ้องของบาดแผลก็สามารถถูกกำหนดเป้าหมายได้ ซึ่งไม่สามารถทำได้ด้วยวิธีการทำให้ไวรัสไม่ทำงานแบบดั้งเดิม [13, 14, 26] การทำให้ไวรัสไม่ทำงานด้วยแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นงานวิจัยที่มีแนวโน้มดี มีการวิจัย มูลค่าและศักยภาพในการนำไปประยุกต์ใช้ที่ยอดเยี่ยม
เมื่อเปรียบเทียบกับเทคโนโลยีการฆ่าไวรัสแบบดั้งเดิม คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีลักษณะเฉพาะคือปกป้องสิ่งแวดล้อมอย่างเรียบง่าย มีประสิทธิภาพ และใช้งานได้จริงเมื่อทำการฆ่าไวรัส เนื่องจากมีคุณสมบัติทางกายภาพเฉพาะตัว [2, 13] อย่างไรก็ตาม ยังคงมีปัญหาอีกมากมาย ประการแรก ความรู้สมัยใหม่จำกัดอยู่เพียงคุณสมบัติทางกายภาพของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า และกลไกการใช้พลังงานระหว่างการปล่อยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ายังไม่ได้รับการเปิดเผย [10, 27] ไมโครเวฟ รวมถึงคลื่นมิลลิเมตร ถูกใช้กันอย่างแพร่หลายเพื่อศึกษาการทำให้ไวรัสไม่ทำงานและกลไกของมัน อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีรายงานการศึกษาคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่ความถี่อื่นๆ โดยเฉพาะที่ความถี่ตั้งแต่ 100 kHz ถึง 300 MHz และตั้งแต่ 300 GHz ถึง 10 THz ประการที่สอง กลไกการฆ่าไวรัสที่ก่อโรคด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ายังไม่ชัดเจน และมีการศึกษาไวรัสทรงกลมและรูปแท่งเท่านั้น [2] นอกจากนี้ อนุภาคไวรัสมีขนาดเล็ก ไม่มีเซลล์ กลายพันธุ์ได้ง่าย และแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว ซึ่งสามารถป้องกันการทำให้ไวรัสไม่ทำงานได้ เทคโนโลยีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ายังคงต้องได้รับการปรับปรุงเพื่อเอาชนะอุปสรรคในการทำให้ไวรัสที่ก่อโรคไม่ทำงาน ในที่สุด การดูดซับพลังงานรังสีในปริมาณสูงโดยโมเลกุลที่มีขั้วในตัวกลาง เช่น โมเลกุลของน้ำ ส่งผลให้สูญเสียพลังงาน นอกจากนี้ ประสิทธิภาพของ SRET อาจได้รับผลกระทบจากกลไกที่ยังไม่ระบุหลายประการในไวรัส [28] ผลของ SRET ยังสามารถปรับเปลี่ยนไวรัสให้ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม ส่งผลให้ต้านทานคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าได้ [29]
ในอนาคต เทคโนโลยีการทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดยใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจำเป็นต้องได้รับการปรับปรุงเพิ่มเติม การวิจัยทางวิทยาศาสตร์พื้นฐานควรมุ่งเน้นที่การอธิบายกลไกการทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดยใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ตัวอย่างเช่น กลไกการใช้พลังงานของไวรัสเมื่อสัมผัสกับคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า กลไกโดยละเอียดของการกระทำที่ไม่ใช่ความร้อนที่ฆ่าไวรัสที่ก่อโรค และกลไกของผล SRET ระหว่างคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ากับไวรัสประเภทต่างๆ ควรได้รับการอธิบายอย่างเป็นระบบ การวิจัยประยุกต์ควรเน้นที่วิธีป้องกันการดูดซับพลังงานรังสีมากเกินไปโดยโมเลกุลที่มีขั้ว ศึกษาผลกระทบของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีความถี่ต่างกันต่อไวรัสที่ก่อโรคต่างๆ และศึกษาผลกระทบที่ไม่ใช่ความร้อนของคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าในการทำลายไวรัสที่ก่อโรค
คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าได้กลายเป็นวิธีการที่มีแนวโน้มดีสำหรับการทำให้ไวรัสที่ก่อโรคไม่ทำงาน เทคโนโลยีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีข้อดีคือมลพิษต่ำ ต้นทุนต่ำ และประสิทธิภาพในการทำลายไวรัสที่ก่อโรคสูง ซึ่งสามารถเอาชนะข้อจำกัดของเทคโนโลยีป้องกันไวรัสแบบเดิมได้ อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อกำหนดพารามิเตอร์ของเทคโนโลยีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าและอธิบายกลไกในการทำลายไวรัส
รังสีคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าในปริมาณหนึ่งสามารถทำลายโครงสร้างและกิจกรรมของไวรัสก่อโรคได้หลายชนิด ประสิทธิภาพในการทำให้ไวรัสไม่ทำงานนั้นสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับความถี่ ความหนาแน่นของพลังงาน และระยะเวลาที่ได้รับ นอกจากนี้ กลไกที่เป็นไปได้ยังรวมถึงผลของการถ่ายเทพลังงานความร้อน ความร้อน และการสั่นพ้องของโครงสร้าง เมื่อเปรียบเทียบกับเทคโนโลยีต่อต้านไวรัสแบบดั้งเดิมแล้ว การทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดยใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้ามีข้อดีคือใช้งานง่าย มีประสิทธิภาพสูง และมลพิษต่ำ ดังนั้น การทำให้ไวรัสไม่ทำงานโดยใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าจึงกลายเป็นเทคนิคต่อต้านไวรัสที่มีแนวโน้มดีสำหรับการใช้งานในอนาคต
อู๋ ยู. อิทธิพลของรังสีไมโครเวฟและพลาสมาเย็นต่อกิจกรรมของไบโอแอโรโซลและกลไกที่เกี่ยวข้อง มหาวิทยาลัยปักกิ่ง ปี 2013
Sun CK, Tsai YC, Chen Ye, Liu TM, Chen HY, Wang HC และคณะ การเชื่อมโยงไดโพลเรโซแนนซ์ของไมโครเวฟและการแกว่งอะคูสติกที่จำกัดในแบคูโลไวรัส รายงานทางวิทยาศาสตร์ 2017; 7(1):4611
Siddharta A, Pfaender S, Malassa A, Doerrbecker J, Anggakusuma, Engelmann M และคณะ การทำให้ HCV และ HIV ไม่ทำงานด้วยไมโครเวฟ: แนวทางใหม่ในการป้องกันการแพร่กระจายของไวรัสในผู้ใช้ยาฉีด รายงานทางวิทยาศาสตร์ 2559; 6:36619
Yan SX, Wang RN, Cai YJ, Song YL, Qv HL. การตรวจสอบและการสังเกตการทดลองของการปนเปื้อนของเอกสารในโรงพยาบาลโดยการฆ่าเชื้อด้วยไมโครเวฟ [J] Chinese Medical Journal. 1987; 4:221-2.
ซุน เว่ย การศึกษาเบื้องต้นเกี่ยวกับกลไกการทำให้ไม่ทำงานและประสิทธิผลของโซเดียมไดคลอโรไอโซไซยาเนตต่อแบคทีเรียโฟจ MS2 มหาวิทยาลัยเสฉวน 2550
Yang Li การศึกษาเบื้องต้นเกี่ยวกับผลการทำให้ไม่ทำงานและกลไกการออกฤทธิ์ของ o-phthalaldehyde ต่อแบคทีเรียโฟจ MS2 มหาวิทยาลัยเสฉวน 2007
Wu Ye, Ms. Yao. การทำให้ไวรัสที่ลอยอยู่ในอากาศไม่ทำงานโดยใช้รังสีไมโครเวฟ Chinese Science Bulletin. 2014;59(13):1438-45
Kachmarchik LS, Marsai KS, Shevchenko S., Pilosof M., Levy N., Einat M. et al. ไวรัสโคโรนาและไวรัสโปลิโอไวต่อพัลส์สั้นของรังสีไซโคลตรอนแบนด์ W จดหมายเกี่ยวกับเคมีสิ่งแวดล้อม 2021;19(6):3967-72
Yonges M, Liu VM, van der Vries E, Jacobi R, Pronk I, Boog S และคณะ การทำให้ไวรัสไข้หวัดใหญ่ไม่ทำงานเพื่อศึกษาแอนติเจนและการทดสอบความต้านทานต่อสารยับยั้งนิวรามินิเดสเชิงฟีโนไทป์ วารสารจุลชีววิทยาคลินิก 2010;48(3):928-40
โซว ซินจือ, จาง ลี่เจีย, หลิว อวี้เจีย, หลี่ หยู, จางเจี๋ย, หลิน ฟู่เจีย, และคณะ ภาพรวมของการฆ่าเชื้อด้วยไมโครเวฟ วิทยาศาสตร์สารอาหารรองกวางตุ้ง 2013;20(6):67-70.
Li Jizhi ผลทางชีวภาพที่ไม่ใช่ความร้อนของไมโครเวฟต่อจุลินทรีย์ในอาหารและเทคโนโลยีการฆ่าเชื้อด้วยไมโครเวฟ [JJ Southwestern Nationalities University (Natural Science Edition) 2006; 6:1219–22
Afagi P, Lapolla MA, Gandhi K. การสูญเสียสภาพของโปรตีนสไปก์ของ SARS-CoV-2 เมื่อได้รับรังสีไมโครเวฟแบบเอเทอร์มิก รายงานทางวิทยาศาสตร์ 2021; 11(1):23373
Yang SC, Lin HC, Liu TM, Lu JT, Hong WT, Huang YR และคณะ การถ่ายโอนพลังงานเรโซแนนซ์โครงสร้างที่มีประสิทธิภาพจากไมโครเวฟไปยังการแกว่งเสียงที่จำกัดในไวรัส รายงานทางวิทยาศาสตร์ 2558; 5:18030
Barbora A, Minnes R. การบำบัดด้วยยาต้านไวรัสแบบกำหนดเป้าหมายโดยใช้รังสีที่ไม่แตกตัวเป็นไอออนสำหรับ SARS-CoV-2 และการเตรียมพร้อมสำหรับการระบาดของไวรัส: วิธีการ วิธีการ และบันทึกการปฏิบัติสำหรับการประยุกต์ทางคลินิก PLOS One. 2021;16(5):e0251780
หยาง ฮุ่ยหมิง การฆ่าเชื้อด้วยไมโครเวฟและปัจจัยที่มีอิทธิพล วารสารการแพทย์จีน 1993;(04):246-51.
หน้า WJ, Martin WG การอยู่รอดของจุลินทรีย์ในเตาไมโครเวฟ คุณสามารถ J Microorganisms 1978;24(11):1431-3
Elhafi G., Naylor SJ, Savage KE, Jones RS การบำบัดด้วยไมโครเวฟหรือหม้ออัดไอน้ำสามารถทำลายความสามารถในการติดเชื้อของไวรัสหลอดลมอักเสบติดเชื้อและไวรัสปอดอักเสบในนก แต่สามารถตรวจพบได้โดยใช้ปฏิกิริยาลูกโซ่โพลิเมอเรสแบบทรานสคริปเทสย้อนกลับ โรคสัตว์ปีก 2004;33(3):303-6.
Ben-Shoshan M., Mandel D., Lubezki R., Dollberg S., Mimouni FB การกำจัดไซโตเมกะโลไวรัสจากน้ำนมแม่ด้วยไมโครเวฟ: การศึกษานำร่อง ยาการให้นมบุตร 2559;11:186-7
Wang PJ, Pang YH, Huang SY, Fang JT, Chang SY, Shih SR และคณะ การดูดซับคลื่นไมโครเวฟเรโซแนนซ์ของไวรัส SARS-CoV-2 รายงานทางวิทยาศาสตร์ 2022; 12(1): 12596
Sabino CP, Sellera FP, Sales-Medina DF, Machado RRG, Durigon EL, Freitas-Junior LH ฯลฯ ปริมาณรังสี UV-C (254 นาโนเมตร) ที่ทำให้ SARS-CoV-2 ตาย การวินิจฉัยด้วยแสง Photodyne Ther. 2020;32:101995
Storm N, McKay LGA, Downs SN, Johnson RI, Birru D, de Samber M, ฯลฯ การทำให้ SARS-CoV-2 ไม่ทำงานอย่างรวดเร็วและสมบูรณ์ด้วย UV-C รายงานทางวิทยาศาสตร์ 2020; 10(1):22421